Categories
Bon Gobernacion Medio Ambiente Sostenibilidad Uncategorized

ARUBA DEN UN “PERFECT STORM” PART 1

MORATORIO DI BERDAD VS MORATORIO FALSO

Aruba 2019 – Nos ta habri aña cu sector priva, social y publico keto bay gritando pa participacion y input riba tur decision cu ta concerni nos isla, mientras nos Gobierno vigente no ta brinda oido. Cu hopi duele y desapunto nos movimento y tambe diferente grupo di ciudadanonan preocupa a tuma nota y a vocifera nan disgusto encuanto gobierno su decision pa lanta un otro hotel riba un Aruba completamente satura. Ta trata aki di un hotel di 900 camber di cual 600 ta All Inclusive (AL) y 300 ta European Plan (EP) cu ta bay wordo benta riba nos lomba.  Nos Minister di Desaroyo Teritorial, Infrastructura y Medio Ambiente por pinta e cuadra aki con bunita cu e kier, pero echo ta cu su decision descabeya ta mustra claramente cu e mocion di moratorium pasa den parlamento dia 20 di april 2018 no tin ningun validez (cu otro palabra: un MORATORIUM FALSO). Pues e anuncio dia 17 di December 2018, caminda gobierno a institui moratorio riba hotel y condominio nobo, ganando e respet di e comunidad henter (momentaneamente), lastimamente ta otro promesa falso mas cu ta defrauda e confiansa di nos pueblo y ta perhudica nos isla riba varios nivel anto na un forma irevocabel. 

SANTO DEN BIÑA

Locual ta pasando na Aruba no por wordo splica mihor cu e manera con señor Ricardo Croes a trece dilanti den parlamento: “Mi no ta tira santo den boso biña asina ta no tira lodo den dimi”. E palabranan aki ta duna un imagen cla con nos sistema gubernamental ta funcciona (miho bisa: ta deteriorando). E compromiso di nos gobernantenan ta permanece entre nan y no cu e pueblo cu nan mester sirbi. Sr. Ricardo Croes a sigui splica cu nan no ta di acuerdo cu un cantidad di cosnan cu e gobierno actual ta haciendo, pero sinembargo ta sigui acepta, ta sigui hunga cu biña y lodo mientras nos isla ta desapareciendo den pleno bista.

Team PORREDMEP a core campaña primintiendo e pueblo di Aruba un moratorium riba hotel, pero ki mishi pueblo protesta ora e ripara cu promesanan falso a wordo haci? Ki mishi pueblo tira santo den nan biña? Aparentemente, e gobernantenan aki ta kere cu nan a wordo apunta pa sirbi nan mes prome y si nan korda cu nan tin cu duna cara, kisas nan lo complace algun ciudadano aki aya.. tanten esaki no interferi cu nan beneficionan propio.

DIVIDI Y CONKISTA

Politica tradicional ta sigui demostra cu den nan maneho no tin espacio ni posibilidad pa union. Corupcion Politico ta pasa ora pueblo sigui laga e politiconan tradicional aki aplica nan filosofia di “dividi y conkista”. Pa nan esaki ta Business As Usual (oportunidad pa negoshi). Asina cu politiconan integro cu kier defende e bienestar di nos isla vocifera un critica o preocupacion, esnan cu mester percura pa un bon maneho nos pais ta manda coordinadornan pa busca sushi y ataca e oponente riba medianan social. E tactica anticua y auto-destructivo aki no ta limita su mes na politiconan so, sino ta te asta yega asina leu cu e politiconan tradicional aki ta dispuesto pa ataca nan propio pueblo. E circulo vicioso ki lo sigui di un generacion pa otro te ora nos hundi nos mes completamente (tuma Venezuela como ehempel), esey ta SI nos no bolter e situacion actual inmediatemente.

INVENTARIO

Kico nos como pueblo ta ripara na e momentonan aki? Kico ta sosodiendo den nos cara?

  • Nan ta kitando tur recurso natural cu a resta for di nos
  • Nan ta nenga pueblo derecho di participacion y input riba decision
  • Nan no ta respeta parlamento

PROFETANAN FALSO PA SAN NICOLAAS

Den RAIZ su opinion, e pueblo di San Nicolas ta esun cu ta bay keda desilusiona. E santo cu ta wordo benta den nan wowo, pronto lo wordo spula cu realidad. Promesanan falso nunca ta dura y e comunidad di Aruba henter lo realisa cu nan no ta dividi den seccion, sino ta consisti di UN isla, UN comunidad cu merece mesun trato, beneficio, progreso sin cu tin mester di dividi nos mes den pariba ni pabou di brug. Ta na e realisacion aki nos mester yega y ta awor ta e momento pa libera nos mes di e sistema tradicional cu no a, ni ta y nunca lo funciona. Ta solamente den union nos por logra e cambionan berdadero pa nos dushi Aruba.

Si nos referi na e report cu Banco Central a publica na 2016 titula “State of All-Inclusive Tourism in Aruba”, nos por wak claramente All Inclusive Direct Employment ta 1578 Full Time Employee (FTE) pa un total di 1701 camber. Esaki ta aproxima un averahe di 0.9 FTE pa camber. Cu otro palabra: un gran parti di e trabounan lo bay pa uitzendburo – un practica cu ta netamente loke nos minister di labor ta contra di dje.

Ta e partido MEP mes a yega di bisa cu “no hay cama pa tanta gente”. Anto awe nan ta esnan cu ta yenando e cama, bentando e Arubiano for di su propio cama. Esaki ta e realidad cu nos ta bibando. E Arubiano aki poco dia ta riba vloer e lo drumi, si tin vloer pa yega anto.

RAIZ SU VISION

RAIZ ta ofrece pueblo un vision basa riba Integridad, maneho financiero sostenibel, Bon Gobernacion, open government data y cu un strategia nacional di anti-corupcion. For di momento cu movimento RAIZ a lanta, su motivacion tabata bon cla y aparentemente un gran inspiracion pa varios politico tradicional cu tabata mester di cambia nan tono y strategia durante campaña. Ban wak awor, ban habri wowo pa constata cua partido, cua gobierno ta sinceramente dispuesto pa duna Aruba locual nos isla merece, esta un gobierno cu ta transparente y integro di berdad, cu ta duna participacion na tur stakeholders y NGO’s, na su comunidad, su ciudadanonan. Esaki ta e gobierno cu Aruba a scoge?  Of uno cu ta pretende di ta transparente, pero atrobe (manera ya ta custumber) ta duna preferencia na su propio interes en bes di na e pais cu e tin cu sirbi?

Durante 2018 RAIZ a yuda duna rumbo na e maneho di medio ambiente, caminda concepto y ideanan di RAIZ a wordo adapta y ehecuta pa e Gobierno actual. Un acontecimento sumamente positivo, pero e caminda ta largo y ainda falta hopi pa e gobierno actual compronde nos vision cu ta basa riba sucesonan mundial. Ta solamente cu accion decisivo y clave nos por stop e destruccion di nos medio ambiente cu al fin y al cabo lo conduci na e deterioracion di nos isla (nos mundo) – si nos keda para cu man crusa ta wak e barco hundi.

Den e temponan nos dilanti, nos tur mester biba mas consciente cu nunca y realisa cu cualkier pida tereno cu wordo duna awor, nunca mas por wordo recupera.

NOS ARUBIANONAN BEK COMO DOÑO DI TRABOU

Movimento RAIZ tambe kier pa San Nicolaas prospera, nos isla henter, pero si na un forma sostenibel y responsabel, pesey nos ta propone na luga di un All Inclusive hotel masivo di 900 camber (eventualmente e 300 cambernan tambe lo bira All Inclusive), pa duna espacio pa traha 5 boutique hotel cu propietario Arubiano (manera a wordo sugeri den e investigacion “A framework for sustainable tourism on Aruba” cu Dr. Sam Cole a conduci na 2004). Asina por sigura cu entradanan di e hotelnan aki ta keda na Aruba. Di e forma aki nos por reenforsa nos empresanan local y duna nos propio hendenan oportunidad pa crece y e sosten cu nan mester pa prospera.

Pa termina, RAIZ ta alivia y ta aplaudi cu mas y mas grupo ta formando, ciudadanonan cu ta uniendo forsa pa para firme pa e moratorio cu nos pueblo tanto ta anhela p’e y mester di dje urgente.

2 replies on “ARUBA DEN UN “PERFECT STORM” PART 1”

Loke mayoria hende no kier compronde of acepta ta esaki, e organonan externo di “toezicht” ta esnan cu ta stipula kico y con e gobierno por evita perde nan posicion favorabel den nan cartel.

Si no ta sancion, represalia CONTRA e pais na nivel di e balor di e moneda FIAT, na nivel gubernamental… y via nos debe nacional.

Ta pa es motibo nos ta wak medida pasa riba e pueblo y e tipo di dealsnan aki pa asina economicamente nan di AFO ta leverage pa nan mesun interes y saco, financia mas projecto y saca mad ganashi di e pais.

E cos aki NO ta nada nobo, e gobierno actual NO tin otro manera, ta cumpli cu e cartel na cual nan ta responde y obedece OF sufri represalia manera otro paisnan… ehempel… wak Venezuela.

No ta tur hende por wak esaki, ni compronde con mundo di berdad ta traha… y no e no ta drai… nan ta in charge… e cabal bancario internacional.

Bn tardi mi ta di acuerdo cu boso. Mi ta secretaris temporal di e plataforma pariba di brug y netamente nos kier pone mas atencion na e zona aki cu a wordo yama mas pober di Aruba. e problemanan social ta origina cu mamanan soltera cu ta masha hopi tin cu sali for di cas oranan tempran di mainta 4,5,6 am pa coy bus y bay traha na hotelnan na Noord. mayoria ta gana salario minimo como maximo y riba dje mester gasta un dineral pa paga bus pa yega nan trabao. basa riba esaki SN principalmente tin e problema na unda cu nan yiunan no tin oppas y ta bay riba caya cu tur e problema di gangvorming, di un bario contra otro. Ami personalmente a bira victima di grupo di hoben riba bais kibrando mi glas di auto y segun polis nan ta man na cabez paso esaki ta sosode frequentemente. Den e roze buurt diripente bo ta wak nan na grupo grandi ta sali for di cas entre 9:30pm-10:30pm y cuminsa core den grupo grandi (tin mas di 30 di tur edad practicamente) riba bais ta core rond e barnan. i mes a wak esey y a keda freeze. Tin problema cu no tin Ami kier pa saka e barnan for di caya grandi y dune e nificacion mas comercial y hiba e roze buurt banda di palo marga mes. leu. Ningun hende muher ta bay pasa pariba pa miedo y sin hopi luz e ta pio. Negoshinan ta bashi, casi no tin hende den caya, cantidad di negoshi a sera y otronan tmb a anuncia cu nan lo bay sera. No tin placa ta circula na SN, althans no mucho pa haci cu progreso. Mi persona a inicia cu un biz incubator pa asina yuda crea entrepreneur cu ora keda cla cu e ferry, tin pa habri negoshinan y nos kier e tereno di e refineria cu a bira di Aruba wordo desaroya cu un boardwalk cu kioskonan bendiendo.y asina logra trafico banda di industria na unda cu barconan por mara den nos haf. Mi no ta di acuerdo cu hotel grandi, corectamente boutique hotels encambio lo por promove negoshinan chikito y cupo di trabao. y principalmente e placa ta keda Aruba. Un hotel grandi tur placa lo keda den su pais (mayoria vez USA), y lo manda placa pa paga gasto incluyendo salario of kisas esey ta wordo carga cu F&B.

Den cifranan presenta ayera nochi pa CAFT por mira cu turismo no a trece progreso at all pa Aruba, gasto di haci negoshi ta demasiado halto, belastng hopi halto, mientras gobierno no tin intension di slim down e aparato gubernamental cu a bira un sorto di tav, mientras tin software cu ta haci bishita na gobierno su oficina obsulete. Time cost money. dus hisa productividad, Aruba tin dobbel cantidad di empleado publico compara cu Corsow cu ta dobbel mas grandi cu nos. Mi a yega di scirbi tur esakinan den profil economico den diario algun tempo pasa, dus no ta nada nobo.pero ningun gobierno kier sinja. AZV den e forma cu e ta mester wrdo opgeheven paso nan no ta busca origen di enfermedad sino ta trata sintoma den 10 minuut anto cu big registratie, na unda cu no big registratie na Colombia sa mas di e materia cu nan y mester corigi foutnan haci akinan pa e dokternan cu tin big registratie cu no ta para garantia mes pa calidad di cuido medico. tin un otro fenemeno cu na hoh tin un mafia di morfine aarentemente, si bo bay hospital ta mescos cu bo ta bay slachthuis, wak cuanto hende ta fayece di enfermedadnan si nan a wordo trata mas tempran nan lo ta cana bibo awe. dieptriest! si e cosnan aki no wordo aangepakt, mayan nos no tin arubiano manera nos a conoce prome cu anjanan 90.

Comments are closed.