Categories
Bon Gobernacion Economia Medio Ambiente Naturalesa Seguridad Social Sostenibilidad Uncategorized Ursell Arends

24 Mil hende mas na Aruba pa 2020

Introduccion di Moratorium pa construccion di mas hotel y condominium ta urgente!

Pa añanan largo partidonan politico ta papiando di un moratorium ariba construccion di hotel y condominium na Aruba y ningun partido a concretisa e famoso moratorium ‘ki te dia di awe.

Aruba Tourism Authority (ATA) ta conduciendo encuesta y alabes facilitando tayer conhuntamente cu partnernan strategico, brindando oportunidad na pueblo y encurashando nan participacion pa asina hunto crea e isla sostenibel cu nos tur ta desea. Nos di RAIZ y mayoria den nos comunidad ta kere cu a bira tempo pa no solamente señala e situacion actual mas, sino pa actua cu urgencia pa loke ta trata e caso aki pa asina evita un crisis cu ya a wordo anticipa por medio di investigacionnan concreto cu a wordo haci den pasado. E estudionan aki a conclui cu nos ta poniendo nos unico pilar economico na peliger. Cu otro palabra, nos ta hungando cu e pan di cada dia di nos propio cuidadanonan.

Dr. Sam Cole y dr. Victoria Razak di State University di New York(Buffalo) a produci un documento (cu por facilmente por haya acceso na dje) “A framework for sustainable tourism in Aruba” basa riba nan estudio. E documento aki a ser presenta durante e tercer conferencia anual di Turismo cu a tuma lugar na december 2004 na Ministerio di Turismo y Transporte.

E estudio su proposito ta pa duna un “framework”, un structura sostenibel, pa loke ta trata nos turismo den e proximo 40 pa 50 añanan nos dilanti. Entre otro ta duna di compronde con nos turismo ta relaciona cu e aspectonan economico, social, regional y di desaroyo fisico di nos isla; con pa identifica metanan desea pa cu turismo y desaroyo general a largo plaso; con pa provee guia y indicadornan pa desaroyo di strategia den turismo incluyendo evaluacion di cada proyecto; con Aruba por diversifica su turismo a base di cultura, bishitante, producto y region; con pa ilustra un seleccion di proyecto basa riba balor y normanan cultural estableci.

Un di e puntonan mas crucial den e estudio aki ta e balans entre e crecemento necesario (y inevitabel) di nos areanan residencial y e crecemento di e cantidad di cambernan pa hotel/condominium. E estudio ta alerta nos riba e limitenan di nos capacidad cu no mester surpasa e total di 12.000 camber pa asina mantene e equilibrio entre nos areanan residencial y zonanan turistico na un nivel sano.

Na november di 2008 Dr. Sam Cole y Victoria Razak ta publica nan segundo estudio titula “How far, and how fast? Population, culture and carrying capacity in Aruba” (Con leu y con lihe? Populacion, cultura y capacidad di carga na Aruba). Cu e publicacion nobo aki, Dr. Cole y Dr. Razak a recomenda e lidernan di nos isla pa construi te cu aña 2045 un averahe anual di alrededor di 50 – 150 camber adicional di boutique hotels, hotelanan mas chikito, mediano of expansion di hotelnan existente lo ta suficiente.

Cada camber di hotel cu bin aserca ta rekeri 1.5 hende pa traha. Si nos aplica formula di CBS, esaki ta señala cu cada 100 trabou cu wordo crea den e sector hotelero, solamente 7 di esakinan lo ta destina pa un local. Alabes di cada persona cu imigra, cada un lo bin Aruba cu un total di mas o menos 3 codependiente (Famia). Teniendo na cuenta e cantidad di camber hotelero den “pipeline” pa 2020 cu ta suma un total di 4,587 camber adicional, esaki ta significa un alrededor di 24,000 persona mester imigra na nos isla pa asina nos por yena e trabounan cu mester wordo genera. Pues, a bira ora pa nos realisa cu cada camber cu wordo construi, ta bai acosta di nos medio ambiente. Cada camber ta pone presion riba nos sistema di beneficionan social (pensioen/SVB, Cuido medico/AZV). Cada camber ta satura nos lugarnan di recreo (e.o. nos beachnan), sin lubida e trankilidad cu nos turistanan ta bin busca – mes tanto na beach como tambe den trafico. E demanda cu e crecemento sin limite aki ta pone riba nos ciudadanonan y riba e isla en general, no ta uno sano, mucho menos sostenibel.

Accomodation Density Caribbean Islands 2017

Segun cifrasnan di 2017, e “accomodation density” (densidad di acomodacion) di 14 isla den Caribe cu ta ricibi mas di 100,000 turista anualmente, ta indica cu Aruba ta e unico isla cu ta surpasa 20 unidad hotelero pa cada km2. Formula cu nos expertonan a uza pa calcula resultado aki ta: e suma total di unidad di hotel dividi pa suma total di meter cuadra di e isla. Pa un isla chikito di apenas 179km2 di grandura, na 2017 nos tabata tin un total di 11,879 unidad di hotel cual ta significa un densidad di acomodacion di 66.36 hotel units per km2.

Pa un bista completo ta referi na e siguiente grafico di comparacion:


Apesar cu e documentonan di Dr. Sam Cole a indica cu Aruba mester preveni di yega e cantidad di 12.000 hotel units durante e proximo 40 – 50 aña, asina mes por nota cu despues di apenas 17 aña caba despues cu e documentonan a ser presenta, ya nos ta conta cu un total di 11,879 hotel units. Fuera di esaki, e minister di infrastura saliente, a permiti alrededor di 7200 hotel units cual ta encera All-inclusive hotel y condominiums cu mester wordo desaroya dentro di e proximo 2 pa 3 añanan.

Situacion actual:

EP Hotels         3,42129%
All Inclusive         1,83915%
Timeshare Resorts         3,43729%
Condominiums         1,0819%
Other Accommodations         2,10018%
total       11,878 

Fuente: Aruba’s Accommodation Inventory (AHATA, 2015; expedia.com; Kayak.com; Airbnb.com; homeaway.com; booking.com; cheapcaribbean.com)

Desde 2001 un total di 15 Condominiums a keda construi na Aruba fuera di un cantidad adicional cu ta planea pa ser construi. E Condominiumsnan ta representa un total di 9% di Aruba su inventorio di unidad cu un total di 1,081 units.

Remarkabel ta cu gran mayoria di condominiums no ta cumpli cu nan obligacionnan cu mester pa opera na Aruba. Ta referi na e Fair-share di tax manera 9.5% tourist levy como tambe e Environmental Levy cu a ser introduci desde 1 di augustus 2013.

Tur consecuencia negativo den caso nos sigui desaroya nos isla cu hotel anto sin control necesario basa riba un “target carrying capacity” a ser premira y señala den estudionan haci anteriormente y a wordo presenta na nos gobernantenan. Awe nos tur ta bibando e consecuencianan aki mirando cu e crecemento den populacion di 60,000 pa 120,000 habitante den 32 aña di Status Aparte a trece cune e.o. un crecemento exponente di problemanan social. Nos trafico ta congestiona, Aruba ta yegando un total di 80,000 vehiculo cu nos carteranan obviamente no por carga. Mirando e problemanan financiero cu nos isla ta enfrentando, pueblo ya caba a ser pidi pa hala faha mara. Un biaha mas nos ta duna e gobierno elegi e beneficio di duda pa yuda saca nos di e situacion penoso aki. Pero si pueblo mester hala faha mara … con ta para cu tur e companianan cu ta exploita nos isla y cu no ta contribui cu nan Fair-share? Nan mester wordo obliga pa cumpli, ya cu pueblo no por carga e cruz aki su so.

National Geographic Travel Guide a pone Aruba den fondo di e shen y diesun islanan turistico den termino di “integrity of place”, describiendo nos isla como un “vacation factory” alias “Caribbean Singapore” cu beachnan spectacular, excesivamente construi, yamativo, pero perdiendo su cultura rapidamente. Si nos tira bista riba e indice halto di turista pa cada residente, Aruba ta score 9.5 cual ta pone nos na di cinco lugar den mundo.

RAIZ su conclusion y recomendacion:

Durante transcurso di 2016 y 2017, Aruba Tourism Authority (ATA) a conduci un estudio conhuntamente cu partnernan strategico y comunidad por medio di town hall meetings. E estudio aki a produci e Destination Development Plan 2017 – 2021 titula “Cu

Mira Pa Futuro”. Participacion di nos comunidad ta duna e siguiente mensahe cla na nos lidernan politico y gobernantenan.

Tur indicacion ta mustra cu 2018 ta bay ta un aña fenomenal pa Aruba pa loke ta trata e cantidad di turista cu lo bishita nos isla. Tin various factor cu ta hunga un rol, manera e devastacion di Puerto Rico y Sint Maarten door di horcan. Un suceso lamentabel, pero causante cu nos isla ta ricibiendo un cantidad record di turista desvia for di e destinacionnan aki.

Mirando e retonan financiero di nos isla y nos crecemento economico anemico, ta importante pa gobierno realisa cu no solamente e pueblo mester hala faha mara. Loke RAIZ a expresa durante e ultimo campaña electoral, ta keda na vigor: Gobierno di Aruba no ta produciendo placa anto colectando for di esnan cu realmente ta produci ganashi pa sostene nos pais. Si nos para keto y mira rond, ta relativamente poco arubiano ta doño di negoshi, ya cu nos propio yiunan di tera no por permiti nan mes di habri un negoshi awendia. Nos no por keda opera di e forma cu nos ta operando durante e ultimo añanan door di laga multinationals probecha di Aruba, bin yena nan saconan sin contribui cu nan parti husto di impuesto.

RAIZ kier sa cuanto estudio mas mester haci, cuanto prueba mas mester acumula pa realisa cu “enough is enough”, ta basta! Nos no mester mas hotel ni condominium pa empuha nos economia. Gran parti di nos problemanan social tin nomber y fam, nos por identifica esaki como maneho iresponsabel di nos gobierno, nos gobernantenan y nos sector hotelero. Cu e desaroyo di mas hotel nos problemanan social cu nos ta enfrentando awe, lo sigui acumula y empeora.